محمد جرجندی هنوز ایستاده است

روایتی مستند از یک خبرنگار تحقیقی در نبرد با مافیاهای سایبری و سیستم‌های آلوده از ایران تا آمریکا

در دنیایی که شبکه‌های سازمان‌یافته کلاهبرداری اینترنتی از داخل ایران تا ترکیه، امارات، اروپا و حتی آمریکای شمالی گسترش یافته‌اند، محمد جرجندی تنهاست. هفت سال است که در آمریکا زندگی می‌کند؛ بی‌حمایت رسانه‌ای، بدون پشتیبانی مالی سازمان‌های مستقل، و در برابر هجمه‌ای گسترده از سوی گروه‌های متنفذ، مافیای قمار، شبکه‌های جعل مدرک، مهاجرت‌فروشان، و لابی‌گران فاسدی که همزمان در تهران، دوبی و تورنتو فعالیت می‌کنند.

هجمه‌ی سنگین رسانه‌ای و حقوقی با هدف حذف

از سال ۱۴۰۰ تاکنون، بیش از ۱۹ شکایت حقوقی و کیفری علیه محمد جرجندی در دستگاه قضایی ایران ثبت شده است. این شکایات توسط افرادی مطرح شده‌اند که در گزارش‌های تحقیقی وب‌آموز به‌عنوان متهمان فساد اقتصادی یا سایبری معرفی شده‌اند. برخی از آن‌ها نه تنها در ایران از حمایت قضایی برخوردارند، بلکه در کشورهای دیگر با سرمایه‌های نامشروع به زندگی مجلل ادامه می‌دهند و علیه جرجندی اقدام به فریب شرکت‌های میزبانی، شبکه‌های اجتماعی، و حتی دادگاه‌ها کرده‌اند.

ماکان آریا پارسا (میثم شکری‌ساز)، که به دلیل فروش مدارک جعلی، راه‌اندازی دانشگاه‌های قلابی و مهاجرت‌سازی در گزارش‌های مستند افشا شده، یکی از شاخص‌ترین چهره‌های این حملات است. او نه‌تنها از دادگاه‌های ایران حکم تبرئه گرفت، بلکه صدها رپورتاژ سفارشی علیه جرجندی را در رسانه‌های رسمی منتشر کرد. در یکی از این مطالب بولتن‌نیوز، او با عنوان «چهره‌ای معلوم‌الحال» معرفی شد و حکم دو سال حبس برای جرجندی نیز ادعا شد – بدون سند رسمی و تنها با استناد به “سوابق”. آرشیو – آرشیو – آرشیو – آرشیو

احمد ایوبی، دیگر فرد افشاشده در گزارش مهاجرت‌سازی جعلی در کانادا، با همکاری مژده شکری‌ساز و همان تیم رسانه‌ای، اقدام به طراحی کمپین جعل مدارک و تهدیدات آنلاین کرد تا برای خود در کانادا پناهندگی بگیرد.

فرزین فردین‌فرد، متهم به پولشویی، جعل برند و فروش محصولات تقلبی با نام «دی‌جی کالا»، با همکاری شرکت هندی Bytescare، حداقل ۴ شکایت DMCA جعلی علیه جرجندی و وب‌آموز ثبت کرد که منجر به حذف محتوای افشاگرانه از یوتیوب و گوگل شد.

سینا استوی، در نمونه‌ای دیگر، یک نامه جعلی با لوگوی سپاه پاسداران در توییتر منتشر شد که محمد جرجندی را مأمور امنیتی نظام در پوشش اپوزیسیون معرفی می‌کرد. این سند جعلی توسط سینا استوی، فراری و بنیان‌گذار کلاهبرداری رمزارزی «کریپتولند»، پخش شد.

بهمن بابازاده (خبرنگار موسیقی)، با خرید توییت‌های جعلی و پخش آنها توسط گروه های تبلیغاتی توییتر، برچسب‌هایی مانند «اخاذ» یا «مافیا» به جرجندی نسبت داد.

استفاده ابزاری از دستگاه قضایی ایران و پلتفرم‌های خارجی

این کلاهبرداران به‌خوبی می‌دانند که چگونه ضعف ساختاری و فساد در دستگاه قضا را با ابزارهای خارجی ترکیب کنند. از یک‌سو، با پول‌های کلان و سو استفاده از خلأ قانونی می‌توانند احکام تبرئه بگیرند، و از سوی دیگر، با گزارش‌های جعلی به توییتر، یوتیوب و گوگل، محتوای افشاگرانه را حذف می‌کنند یا اکانت‌های محمد جرجندی را مسدود می‌سازند.

وب آموز در مقابل ادعاهای نادرست DMCA ایستادگی می‌کند

اکانت توییتر @s7az2mm که بیش از ۸۰ هزار دنبال‌کننده داشت، در سال ۲۰۲۳ به دلیل همین گزارش‌های جعلی بسته شد و با وجود کمپین عمومی و جمع‌آوری بیش از ۸۵۰۰ امضا در Change.org، باز نشد تا مدیریت جدید توییتر به این مشکل رسیدگی کرد که نشان از قدرت این شبکه ها در شرکت های سوشال مدیا دارد. اکانت‌های اینستاگرام، آپارات، و حساب‌های مرتبط با Webamooz نیز مکرراً هدف قرار گرفتند.

فضای سیاسی مبهم؛ موانعی برای روزنامه‌نگاری مستقل

در چنین شرایطی، مستند کردن و پیگیری جرایم سایبری به‌صورت دوگانه (در ایران و آمریکا) پیچیده‌تر از همیشه است. از یک‌سو، فعالیت رسانه‌ای باید با ساختار قانونی هر دو کشور هماهنگ باشد؛ از سوی دیگر، حفظ بی‌طرفی در شرایطی که فساد در ایران و روابط تیره با آمریکا بر همه چیز سایه انداخته، دشوار است.

محمد جرجندی با پیگیری حقوقی پرونده‌ها در ایران، تلاش کرده است بی‌طرفی رسانه‌ای خود را حفظ کند تا مخاطبان داخل ایران، وب‌آموز را به عنوان «رسانه اپوزیسیون» تلقی نکنند و امکان تأثیرگذاری بیشتری فراهم شود. اما در این فضای سیاسی خاکستری، خنثی ماندن خود به چالشی عظیم تبدیل شده است.

زندگی در تبعید؛ خطر در هر سو

گرچه محمد جرجندی اکنون در آمریکا زندگی می‌کند، اما واقعیت این است که حتی رفتن به کشورهایی نظیر ترکیه، امارات یا برخی کشورهای اروپایی می‌تواند برای او خطر جانی داشته باشد. نفوذ گسترده مافیاهای سایبری ایرانی در این کشورها، همراه با فساد محلی، امنیت او را تهدید می‌کند.

او تاکنون برای تأمین هزینه‌های Webamooz از دونیت‌های مردمی استفاده کرده و هیچ سازمانی – چه رسانه‌ای، چه حقوق بشری – به‌طور ساختاری از فعالیت‌های او پشتیبانی نکرده است. حتی این موضوع می‌تواند به چشم دولت آمریکا حساسیت‌برانگیز باشد، چرا که فعالیت فردی، رسانه‌ای و پولی بدون وابستگی سازمانی گاه در معرض سوء‌تفاهم‌های امنیتی قرار می‌گیرد.

جمع‌بندی

محمد جرجندی یک فعال روزنامه‌نگاری مستقل است که با وجود تهدیدات، شکایات، سانسور، قطع درآمد، و خطرات جانی، هنوز ایستاده است. ایستاده است تا نشان دهد که مافیاهای سایبری، حتی اگر بتوانند خبرنگاران را در ایران سرکوب کنند یا در خارج بی‌اعتبار سازند، باز هم در برابر حقیقت و ثبت اسناد، شکست خواهند خورد.